Wintertijd, zomertijd of er tussen in

Sinds 1977 is in Nederland de winter- en zomertijd ingevoerd. De wintertijd is de standaardtijd. Voor de eerste invoering van zomertijd was het dus altijd, het hele jaar door, wintertijd. Het doel van het verzetten van de klok is om de daglichtperiode beter overeen te laten komen met de tijden waarop de meeste mensen wakker zijn. Ook zou het energie (verlichting) besparen. 

De "uitvinders"
De eerste persoon die serieus had nagedacht over het effectieve gebruik van het daglicht was de Amerikaan Benjamin Franklin (1706-1790). Hij schreef hier een satirisch artikel over en er werd enkel om gelachen.
De Brit William Willet (1856-1915) kwam in 1907 met het voorstel om een zomer- en een wintertijd in te voeren. Hij stelde voor om in de lente op vier verschillende zondagen de klok twintig minuten vooruit te zetten. Op vier zondagen in september zou de klok dan weer teruggezet worden. Zijn voorstel werd niet aangenomen. 

Eerste grootschalige invoering en het verloop in de 20ste eeuw
De eerste  invoering van zomertijd vond plaats tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het Duitse Keizerrijk voerde zomertijd in op 30 april 1916. Nederland was in deze oorlog neutraal, maar volgde een dag later (1 mei). Deze zomertijd liep tot 1 oktober 1916.

In de periode 1916-1939 was elk jaar sprake van zomertijd en wintertijd. In 1940-1942 hadden we het hele jaar zomertijd. Van 1943 tot en met 1945 was wel weer sprake van zomertijd en wintertijd.

Na de Tweede Wereldoorlog hebben we de klok van 1946-1976 niet verzet. Het was in deze periode elk jaar het hele jaar wintertijd (standaardtijd).

In 1977 werd zomertijd weer ingevoerd. De reden was de oliecrisis en het idee dat met het herintroduceren van het klok verzetten energie werd bespaard. In 1977-1980 liep de zomertijd van de eerste zondag van april tot de laatste zondag voor 2 oktober.
Sinds 1981 gelden de regels die nu nog steeds gelden: zomertijd begint op de laatste zondag van maart om 2:00 uur en eindigt op de laatste zondag van oktober om 3:00 uur.

Klok verzetten afschaffen?
In de winter van 2018 is er een Europees onderzoek geweest naar het verzetten van de klok. Er bleken veel mensen tegen het verzetten van de klok te zijn. Maar moet het dan zomertijd of wintertijd worden? Inmiddels is de derde optie: de klok eenmalig een half uur verzetten onder discussie. Wintertijd aanhouden wat het natuurlijkst is ? Zomertijd aanhouden omdat het dan avonds langer licht is ? Of toch de gulden middenweg van 30 minuten verschil aanhouden? Men is er nog niet uit. Op de evenaar komt dit probleem niet voor, daar komt de zon dagelijks om 6 uur op en gaat om 18.00 onder.  

Bronnen: Wikipedia, europa-nu.nl, Ministerie van Binnenlandse Zaken, weer online. isgeschiedenis.nl.

Door: Rita Bardoul - GO-RTV